Twoja organizacja ma problem ze zbyt długim czasem tworzenia nowych wersji aplikacji oraz ich wdrażaniem? A może proces tworzenia nowych środowisk i wprowadzanie zmian zajmuje za dużo czasu? Wykorzystanie metodyki DevOps oraz wdrożenie odpowiednich narzędzi pozwoli Ci rozwiązać powyższe problemy. 

Niezależnie od Twoich potrzeb, jeżeli interesujesz się zwiększeniem wydajności pracy zespołów programistycznych oraz operacyjnych z pewnością spotkałeś się z pojęciem DevOps. Czym jest DevOps i dlaczego od kilku lat jest to jedno z najpopularniejszych haseł w świecie IT?  

Czym jest DevOps?

Wyraz DevOps jest zlepkiem skrótów pochodzących od dwóch angielskich słów często wykorzystywanych w IT - Development (budowa/rozwój) oraz Operations (operacje/utrzymanie). DevOps to podejście, które pozwala usprawnić proces tworzenia i dostarczania oprogramowania. Dzieje się tak dzięki połączeniu procesu rozwoju oprogramowania i jego developmentu (Dev) z utrzymaniem (Ops). 

Kluczowym założeniem DevOps jest likwidacja barier między zespołami odpowiadającymi za rozwój i utrzymanie aplikacji, aby umożliwić bardziej efektywną i zautomatyzowaną współpracę, co z kolei ma prowadzić do szybszego dostarczania wysokiej jakości produktów. Główne elementy DevOps obejmują ciągłą integrację (CI), ciągłe dostarczanie (CD), automatyzację oraz monitorowanie, dzięki czemu możesz bardziej zwinnie i elastyczne zarządzać infrastrukturą oraz aplikacjami. 

Praca w metodyce DevOps opiera się na cyklu życia oprogramowania, które składa się z kilku faz tworzących ciągły, iteracyjny proces. Bardzo często cykl życia oprogramowania (DevOps Lifecycle) przedstawiany jest jako nieskończona pętla symbolizująca ciągłość działania.

Składają się na nią: 

Korzyści z wdrożenia DevOps w organizacji 

Decyzja o wdrożeniu DevOps w organizacji bardzo często podejmowana jest wtedy, kiedy pojawiają się problemy z szybkością wprowadzania innowacji, wynikające z braku jasnej wizji lub strategii, konieczna jest redukcja kosztów operacyjnych generowanych przez złożoność procesów decyzyjnych lub przestarzałą infrastrukturę, czy lepsza kontrola nad procesami i zasobami. 

Jeżeli zderzasz się z jednym z powyższych problemów - DevOps pozwala skutecznie go rozwiązać. Na tym jednak nie kończą się zalety wdrożenia metodyki DevOps w organizacji. 

Wdrażając DevOps w swojej organizacji: 

• Będziesz mógł szybciej dostarczać oprogramowanie 

• Zwiększy się jakość i niezawodność dostarczanych produktów 

• Poprawisz komunikację i współpracę w zespole 

• Zwiększysz skalowalność 

• Będziesz mógł efektywnie zarządzać ryzykiem 

• Obniżysz koszty 

• Poprawisz zwinność pracy, co przełoży się na wyższą innowacyjność 

Powyższa lista wyjaśnia ogromną popularność DevOps w nowoczesnych organizacjach. Jest to bowiem nie tylko techniczne narzędzie pracy, ale także kompleksowe, strategiczne podejście, które wspiera rozwój i adaptację zespołu. Większa zwinność pomoże także szybciej odpowiadać na potrzeby i wyzwania klientów. 

Rola DevOps w skracaniu cyklu życia oprogramowania 

DevOps łączy rozwój oprogramowania z działaniami operacyjnymi, koncentrując się na  skróceniu czasu wdrożenia nowych funkcji oraz optymalizacji cyklu życia oprogramowania. 

Dzięki automatyzacji procesów, zadania, które są powtarzalne i czasochłonne takie jak przeglądy kodu źródłowego, testowanie aplikacji czy tworzenie i aktualizacja dokumentacji nie muszą już być wykonywane ręcznie. Twój zespół może w tym czasie budować i wdrażać aplikacje bez żmudnych przygotowań, co ogranicza czas, a także minimalizuje wystąpienie błędów związanych z czynnikiem ludzkim. 

Ciągła integracja oraz ciągłe dostarczanie (CI/CD) pozwalają na częste integrowanie zmian oraz automatyczne ich wdrażanie na środowiska testowe lub produkcyjne. Dzięki takim zmianom możesz szybko reagować na zmieniające się potrzeby biznesowe. 

DevOps wpływa także na jakość tworzonych produktów i usług. Dzięki podejściu „shift -left” testowanie odbywa się na wcześniejszych etapach cyklu życia oprogramowania i jest zautomatyzowane. Dzięki tym działaniom możesz szybko wykrywać i naprawiać błędy. Do najczęstszych z nich zaliczamy brak lub nieodpowiednią walidację danych, nieoptymalne wykorzystanie zasobów oraz luki w zabezpieczeniach. 

Rozbudowane testowanie, wspieranie praktyk monitorowania oraz szybkie reagowanie na problemy poprzez wdrożenie metodyki DevOps pozwala skutecznie skrócić czas przestojów wywołanych awariami. 

Nie możesz zapominać również o aspekcie integracyjnym. DevOps poprzez procesy CI/CD, wspólną odpowiedzialność nad projektem oraz kulturę feedbacku promuje lepszą współpracę oraz komunikację pomiędzy członkami zespołu pracującego nad rozwojem i utrzymaniem danej aplikacji czy usługi. Dodatkowo, DevOps poprzez naukę na błędach charakteryzuje się kulturą ciągłego doskonalenia i swobodnej wymiany wiedzy oraz doświadczeń, co sprzyja rozwojowi kompetencji w zespole. 

Powyższe elementy sprawiają, że wdrożenie DevOps w organizacji pozwala znacząco przyspieszyć cykl życia oprogramowania, umożliwiając tym samym szybsze reagowanie na potrzeby rynku, lepsze wykorzystanie zasobów oraz dostarczanie wyższej jakości produktów w krótszym czasie. 

Wyzwania we wdrażaniu DevOps 

Wykorzystanie metodyki DevOps może być ogromną rewolucją w Twojej organizacji. Tym samym, aby skorzystać z wyżej wymienionych dobrodziejstw i zalet będziesz musiał stanąć przed kilkoma początkowymi wyzwaniami, które trzeba odpowiednio zaadresować. 

DevOps wymusza całkowitą zmianę podejścia do kultury organizacyjnej, zmianę przestarzałych procesów, wdrożenie nowych narzędzi, integrację z istniejącymi procesami i technologiami oraz odpowiednie zarządzanie. 

• Zaadoptowanie metodyki DevOps wymagać będzie od Twojej organizacji i zespołu zmiany kulturowej i organizacyjnej. Przejście od silosowych, kaskadowych systemów do praktyk Agile (np. Scrum), a później DevOps może być wyzwaniem. 

• Kultura organizacyjna - DevOps wymaga ścisłej współpracy między zespołami developerskimi i operacyjnymi, co może być trudne do osiągnięcia w firmach z tradycyjnym podziałem zadań pomiędzy analityków, projektantów, programistów, testerów, administratorów oraz specjalistów z innych dziedzin IT. 

• Przestarzałe procesy i narzędzia - Migracja do nowoczesnych narzędzi oraz integracja DevOps z istniejącymi systemami może być początkowo czasochłonna oraz kosztowna. 

• Konieczność szkolenia zespołu - DevOps wymaga nowych umiejętności, takich jak automatyzacja, zarządzanie infrastrukturą jako kodem, czy monitorowanie i analiza w czasie rzeczywistym. 

• Integracja z istniejącymi procesami i technologiami - DevOps musi współdziałać z już istniejącymi procesami zarządzania zmianami, testowania i wdrażania. Będziesz musiał zadbać o odpowiednią integrację tych procesów. 

Pokonanie tych wyzwań w początkowym okresie wdrożenia z pewnością będzie wymagać od Ciebie dużego zaangażowania, strategicznego planowania i wsparcia ze strony kadry zarządzającej wyższego szczebla. Pamiętaj jednak, że organizacje, które z powodzeniem wdrożyły DevOps, czerpią z tej filozofii znaczące korzyści w długoterminowej perspektywie czasu. Znaczące przyśpieszenie procesu wytwarzania oprogramowania przekłada się bowiem bezpośrednio na biznes. 

Najlepsze narzędzia DevOps: Przegląd i zastosowanie (Ansible, Terraform, GitLab, Git, Jenkins) - zalety i wady poszczególnych narzędzi, przykłady zastosowania narzędzi w praktyce i porównanie ich funkcjonalności  

DevOps opiera się na integracji narzędzi, które automatyzują, optymalizują i wspierają różne etapy cyklu życia oprogramowania. Do najpopularniejszych narzędzi, które możesz wykorzystać we wdrożeniu DevOps w organizacji zaliczamy: Jenkins, Git, Ansible, Chef oraz Puppet. Jenkins - popularne Open-Source'owe narzędzie do automatyzacji ciągłej integracji (CI) i ciągłego dostarczania (CD) oprogramowania. Umożliwia automatyczne budowanie, testowanie i wdrażanie aplikacji, integrując się z różnorodnymi narzędziami programistycznymi i systemami kontroli wersji. Jenkins wspiera tworzenie złożonych procesów CI/CD poprzez definiowanie tzw. "pipeline'ów", co pozwala na łatwe zarządzanie i monitorowanie cykli życia projektów.  

Ansible - narzędzie Open-Source do automatyzacji konfiguracji i zarządzania systemami. Pozwala na zautomatyzowane wdrażanie aplikacji, zarządzanie infrastrukturą i orkiestrację zadań poprzez deklaratywne pliki konfiguracyjne, zwane playbookami. Ansible działa bez agenta, co oznacza, że nie wymaga instalacji dodatkowego oprogramowania na zarządzanych maszynach, komunikując się z nimi za pomocą standardowych protokołów, takich jak SSH. 

Terraform -  narzędzie rozwijane w modelu Open-Source do zarządzania infrastrukturą jako kodem (IaC), które umożliwia tworzenie, modyfikowanie i wersjonowanie infrastruktury w sposób programowalny. Używając prostego języka konfiguracyjnego HCL (HashiCorp Configuration Language), Terraform pozwala na definiowanie infrastruktury w różnych środowiskach chmurowych oraz lokalnych, w tym na platformach takich jak AWS, Azure, Google Cloud czy Kubernetes. Terraform automatycznie analizuje zależności między komponentami infrastruktury i zarządza nimi w sposób spójny, co pozwala na łatwe wdrażanie, skalowanie i zarządzanie zasobami IT w dużych i złożonych środowiskach. 

GitLab - platforma DevOps, która integruje zarządzanie kodem źródłowym, ciągłą integrację (CI), ciągłe dostarczanie (CD) oraz zarządzanie projektami w jednym narzędziu. GitLab oferuje hosting repozytoriów Git, umożliwiając zespołom współpracę nad kodem, przeglądanie pull requestów i śledzenie wersji. Dzięki wbudowanym funkcjom CI/CD, GitLab pozwala na automatyzację procesu budowania, testowania i wdrażania aplikacji. Dodatkowo, GitLab oferuje zarządzanie issue trackerami, planowanie zadań oraz integrację z innymi narzędziami DevOps, co czyni go kompleksowym rozwiązaniem do zarządzania całym cyklem życia oprogramowania. 

Git - system kontroli wersji Open-Source, który umożliwia śledzenie zmian w kodzie źródłowym projektu. Dzięki rozproszonemu modelowi, każdy użytkownik posiada pełną kopię repozytorium, co zwiększa bezpieczeństwo i umożliwia pracę offline. Git pozwala na efektywne zarządzanie wersjami, śledzenie historii zmian, współpracę w zespole oraz łączenie (ang. merge) różnych gałęzi kodu.  

Jenkins – popularne, Open-Source'owe narzędzie do automatyzacji ciągłej integracji (CI) i ciągłego dostarczania (CD) oprogramowania. Umożliwia automatyczne budowanie, testowanie i wdrażanie aplikacji, integrując się z różnorodnymi narzędziami programistycznymi i systemami kontroli wersji. Jenkins wspiera tworzenie złożonych procesów CI/CD poprzez definiowanie tzw. "pipeline'ów", co pozwala na łatwe zarządzanie i monitorowanie cykli życia projektów. Jenkins jest elastycznym i wszechstronnym rozwiązaniem, które można dostosować do specyficznych potrzeb zespołów developerskich. 

Aby ułatwić wybór poszczególnych narzędzi, przygotowaliśmy krótką tabelę, w której znajdują się główne zastosowania, zalety oraz wady poszczególnych narzędzi, a także możliwości ich integracji. 

Pamiętaj, że wybór odpowiednich narzędzi DevOps zależy od specyfiki projektu, wielkości zespołu i infrastruktury, jaką dysponuje Twoja organizacja. Jenkins i Git są fundamentami większości procesów CI/CD, zapewniając elastyczność i skalowalność. Ansible, Chef i Puppet z kolei oferują różne podejścia do zarządzania konfiguracją i automatyzacji, co pozwala dostosować je do specyficznych potrzeb danego projektu.  

Podsumowanie - DevOps to filozofia, która  poprawia wydajność i jakość tworzenia oprogramowania 

Po zapoznaniu się z naszym artykułem wiesz już czym jest podejście DevOps oraz dlaczego stało się tak kluczowe w nowoczesnym rozwoju oprogramowania. Dzięki połączeniu i integracji zespołów deweloperskich i operacyjnych możesz stworzyć bardziej efektywny, zautomatyzowany i zwinny cykl życia oprogramowania bazujący na automatyzacji oraz CI/CD. 

Podsumowując: DevOps jest podejściem, które nie tylko zmienia techniczne aspekty tworzenia i wdrażania oprogramowania, ale także wpływa na sposób pracy zespołów, promując lepszą współpracę i szybsze dostarczanie wartości dla użytkowników. 

Pamiętaj, że początkowe wyzwania związane z wdrożeniem DevOps w dłuższej perspektywie czasu zwrócą się w postaci szybszego wydawania oprogramowania o wyższej stabilności i niezawodności, lepszej komunikacji w zespole, szybszego reagowania na zmiany, a także optymalizacji czasu i zasobów.